هود آزمایشگاهی چیست؟
هود آزمایشگاهی یکی از اجزای مهم از تجهیزات آزمایشگاهی است که برای انجام کارهای خطرناک و فرآیندهای شیمیایی و آزمایشگاهی در یک فضای بسته و محدود بکار می آید. هنگامی که کارکنان آزمایشگاه ذرات و هوای مضر محیط آزمایشگاه را به بدنشان نفوذ می دهند، سموم نه تنها در قسمت هایی از ریه ها قرار می گیرند، بلکه می توانند وارد جریان خون شوند و منجر به واکنش های منفی شوند. بنابراین، تهویه مناسب محیط کار و محیط آزمایشگاهی جهت اطمینان از رفاه و سلامت کارکنان بسیار مهم است .
انواع هود های آزمایشگاهی :
- هود بخار، با نام تجاری هود شیمیاییFume Hood
- هود جریان آرام و خطی، با نام تجاری هود لامینارLaminar Flow Hood
- هود ایمن بیولوژیكی، با نام تجاری هود میكروبیBiological Safety Hood
- هود سقفی
- هود بازویی
- هود PCR
1- هودهای جریان آرام و خطی (Laminar Flow Hoods)
اصول هود لامینار : هوا را از طریق فیلتر، استریلیزه می کند وآن را همچون جریان هوای لامینار عاری از از ذرات معلق به سطح کار می دمد.
هدف هود لامینار: ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از آﻟﻮدﮔﻲﻣﺤﻴﻂ قابل انتقال به مواد مورد استفاده درون کابینت و نه اﭘﺮاﺗﻮر.
قابلیت هود لامینار: در برابر مواد بیوهازارد ( مواد خطرناک میکروبیولوژیکی ، میکروبی و سمی که برای سلامتی مضر هستند) و نیز بخارهای شیمیایی نمیتواند محافظت نماید و نباید استفاده شود.
مدل های هود لامینار بر دو نوع است : افقی و عمودی
مزیت هودهای لامینار عمودی:
الف- می شود از مواد و وسایل بزرگ هم در داخل محفظه اش استفاده کرد.
ب- هوا را به صورت اپراتور ( 8 ساعت بر روز) نمی دهد.
مزیت هود لامینار افقی:
الف- می شود چیزها و وسایل حساس و ویژه را نزدیکتر به فیلتر هپا قرار داد.
ب- هوای تصفیه شده را مستقیم به سمت مواد حساس نمی دمد.
2- هودهای بخار معروف به هودهای شیمیایی :
اصول هودهای شیمیایی: بخارات شیمیایی را به بیرون از ساختمان تخلیه میکند یا بخارات شیمیایی را از طریق فیلتر کربن جذب می نماید.
هدف هودهای شیمیایی : به جهت بخارات شیمیایی ناشی از مواد شیمیایی خطرناک مورد استفاده قرار می گیرد، مانند اسیدهای قوی، تا از اپراتور محافظت نماید.
مدل های هود های شیمیایی:
الف) کانال دار
ب) بی کانال
الف) هود شیمیایی کانال دار :
1) حذف بخارات شیمیایی بسیار سمی از طریق کانال
2) فاقد فیلتر HEPA
3) نامناسب برای مواد بیوهازارد ( میکروبیولوژیک)
ب) هود شیمیایی بی کانال :
1) حذف بخارات شیمیایی بسیار سمی با استفاده از فیلتر کربن یا زغال چوب
2) فاقد فیلتر HEPA
3) نا مناسب برای مواد بیوهازارد( میکوبیولوژیک)
3- هودهای ایمن بیولوژیکی:
با به وجود آوردن یک جریان درونی و داخلی بوسیله خارج سازی هوا از کابینت از طریق فیلتر HEPA از خود اپراتور محافظت می نماید.
هدف هود میکروبی : الف) همه مدل های محافظت از اپراتور در برابر میکروارگانیسم های خطرناک یعنی خطرات میکروبی و بیولوژیکی مانند بیوالکتریک ، بیوشیمی، بیومواد و ....
ب) برخی از مدل ها محافظت از مواد و محیط نیز بعمل می آورند.
مدل های هود میکروبی :
کلاس ها یا تیپ های مقابل که هر کدام ویژگی های خاصی دارند : I ، II A2، II A1، II B2، II B1، III
هود میکروبی Class I :
1- فقط محافظت از اپراتور و نه محصول
2- دارای فیلتر هپا که هوای فیلتر شده را به محیط پس می دهد.
هود میکروبی Class II :
1- محافظت از اپراتور ومحصول
2- دارای فیلتر هپا که هوای فیلتر شده را به محیط پس می دهد.
3- دارای فیلتر هپا که هوای فیلتر شده لامینار تحویل می دهد.
هود میکروبی Class IIA2 :
مزیت : راحتی نصب و استفاده از کابینت
عیب : چرخش و پخش مجدد بخارات شیمیایی
هود میکروبی Class IIB2 :
مزیت : عدم چرخش و پخش مجدد بخارات شیمیایی
عیب : دشواری نصب و استفاده
هود میکروبی Class III :
1- قابلیت محافظت هم از اپراتور و هم محصول
2- قابلیت جابه جایی ماده از طریق دو درب ورودی
3- دارای دوفیلتر HEPA در خروجی